Σε έκθεση Επιτροπής του Ευρωπαïκού Κοινοβουλίου για τη θέσπιση κοινού πλαισίου για τις υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης στην εσωτερική αγορά («ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης») με γενικό στόχο τη θέσπιση κοινών κανόνων για την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, οπου αναφέρεται μεταξύ άλλων :
Είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι οι επιγραμμικές πλατφόρμες, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι μηχανές αναζήτησης έχουν τεράστιο αντίκτυπο στον τρόπο επεξεργασίας και ανταλλαγής των πληροφοριών. Μελέτες έχουν δείξει ότι η συντριπτική πλειονότητα των καταναλωτών ενημερώνονται πλέον από το διαδίκτυο, και ειδικότερα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η εξέλιξη αυτή έχει βαθιές επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο είναι διαρθρωμένες η κατανάλωση και η αγορά των μέσων ενημέρωσης, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες λαμβάνουν και αντιλαμβάνονται τις πληροφορίες. Είναι γεγονός ότι ορισμένοι από τους εν λόγω παράγοντες αποτελούν σημαντικές πηγές παραπληροφόρησης και ψευδών ειδήσεων και παραμένουν εν μέρει ανεξέλεγκτοι. Επιπλέον, αυτοί οι νέοι παράγοντες πρέπει να θεωρούνται άμεσοι ανταγωνιστές των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης (γραπτός Τύπος και οπτικοακουστικά μέσα). Ως εκ τούτου, είναι υψίστης σημασίας να θεσπιστούν κανόνες που θα επιτρέπουν να επιτευχθεί σε κάποιο βαθμό ισότητα στον τρόπο που κινούνται οι εν λόγω παράγοντες. Είναι σημαντικό να συμπεριληφθούν καλύτερα στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, υπό την έννοια ότι απαιτούνται σαφέστερες υποχρεώσεις όσον αφορά τη διαχείριση και τον έλεγχο του περιεχομένου που παρέχεται από υπηρεσίες μέσων επικοινωνίας σε πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης. Η αποσαφήνιση των υποχρεώσεων σχετικά με τη μέτρηση του κοινού, η οποία πρέπει να βασίζεται σε κοινά πρότυπα, πρέπει να περιλαμβάνει και τις επιγραμμικές πλατφόρμες, ούτως ώστε παράγοντες όπως οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες, οι πολύ μεγάλες μηχανές αναζήτησης, οι πλατφόρμες διαμοιρασμού βίντεο ή τα κοινωνικά δίκτυα να τηρούν επίσης τα υψηλότερα πρότυπα μέτρησης του κοινού.
Η Ευρώπη λοιπόν θεσπίζει κοινό κανονισμό για τα μέλη σχετικά με την διαχείριση των ΜΜΕ. Υπάρχει η διαπίστωση ότι ο κόσμος δεν εμπιστεύεται τα συστημικά ΜΜΕ και απευθύνεται για την ενημέρωση του σε ανεξάρτητους ειδησεογραφικούς χώρους με αποτέλεσμα να μην υπάρχει έλεγχος στο σύνολο των πληροφοριών που διακινούνται εντός της Ε.Ε. και κατ´ επέκταση δεν συμβαίνει ορθή ενημέρωση των πολιτών αλλά επηρεασμός.
Στην Ε.Ε. δεν υπάρχει διωκτική διαδικασία περί των ψευδών ειδήσεων και η διαχείρισή τους γίνεται από εγχώριους νόμους. Όμως και στο πλήθος των κρατών μελών δεν υπάρχει κοινή διαδικασία διώξεων για ψευδείς ειδήσεις και συκοφαντική δυσφήμιση.
Παράλληλα το 2023 στην Ελλάδα είχαμε την ψήφιση του νέου ποινικού κώδικα που προβλέπει την άμεση φυλάκιση πρωτόδικα καταδικασμένου. Αυτό τρόμαξε εκτός των άλλων τους δημοσιογράφους της χώρας, λόγω της αμεσότητας της ποινής, επειδή αναγκάζονται μέσω των εργοδοτών τους να προβαίνουν σε ψευδείς ειδήσεις, σε συκοφαντικές δυσφημίσεις και σε “δολοφονίες χαρακτήρων”. Αυτό τους έκανε να ζητούν, μέσω των συνδικαλιστικών τους οργάνων, την εξαίρεσή τους από την εφαρμογή του κώδικα πάνω τους. Ως εκ τούτου έχουμε ένα ποινικό κώδικα ο οποίος σε ότι αφορά την εφαρμογή του στους δημοσιογράφους, επιχειρεί να βάλει ένα φρένο στην συκοφαντική δυσφήμιση, με τους δημοσιογράφους να αντιδρούν διότι τα ψέματα που λένε, άλλοι τους τα επιβάλλουν να τα πουν.
Από την άλλη εξασφαλίζεται ο καθεστωτικός έλεγχος των δημοσιογράφων μέσω της δικαιοσύνης η οποία ελέγχεται από το καθεστώς. Αυτό κάνει τους δημοσιογράφους να ζητάνε μια ιδιότυπη ασυλία σε ότι αφορά τις κατηγορίες περί ψευδών ειδήσεων και δυσφήμισης, διότι ξέρουν ότι το καθεστώς θα τους βάλει να πουν ψέματα, και αν δεν το κάνουν θα έχουν επακόλουθα λόγω άλλων ψεμάτων που έχουν πει ή θα πουν.
Ο έλεγχος της πληροφορίας είναι τεράστιο εργαλείο στα χέρια οποιασδήποτε εξουσίας. Για τον λόγο αυτό αποτελεί προτεραιότητα για κάθε εγχώριο ή πολυεθνικό εξουσιαστικό κέντρο. Αυτό σε αυταρχικά καθεστώτα γίνεται φανερά και άμεσα, ενώ στα αυτοαποκαλούμενα “φιλελεύθερα” και “δημοκρατικά” καθεστώτα, γίνεται εμμέσως και με το κατάλληλο γυαλιστερό περιτύλιγμα, διότι πρέπει να κρατηθούν τα προσχήματα περί πλουραλισμού, διαφάνειας, δημοκρατικών ελευθεριών, ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.τ.λ.. Στον έλεγχο της πληροφορίας είναι κοινός ο παρονομαστής για κάθε είδος καθεστώτος.
Στον δυτικό κόσμο όπου “ανήκομεν” είναι γνωστό ότι τα αδικήματα γνώμης ισχύουν παντού, όπως και η διαπλοκή των μεγάλων τουλάχιστον ΜΜΕ με το πολιτικό κατεστημένο. Η επιβολή αντιανθρώπινων και άδικων πολιτικών θα ήταν αδύνατη, χωρίς τον απόλυτο έλεγχο των πληροφοριών και των ειδήσεων, μέσω κυρίως των ΜΜΕ από το καθεστώς, σε συνδυασμό με τα κατάλληλα κατασταλτικά μέτρα (νόμους). Σαν δείγματα να θυμηθούμε που στηρίχθηκε η καταστροφή του ΙΡΑΚ, πώς μας επέβαλαν τα μνημόνια, η απόκρυψη του πλούτου των ανθρώπων (παγκόσμια καταπιστεύματα), τι έγινε με την πανδημία και τους εμβολιασμούς, και προσφάτως με την μονταζιέρα που λειτούργησε αστραπιαία στο έγκλημα των Τεμπών.
Όμως επειδή σήμερα όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν εμπιστεύονται πλέον τα συστημικά ΜΜΕ, απευθύνονται για την ενημέρωσή τους σε ανεξάρτητους ειδησεογραφικούς χώρους κυρίως στο διαδίκτυο. Με αιτιολογία την προστασία των πολιτών από τις διακινούμενες ψευδείς πληροφορίες, οι οποίες βεβαίως υπάρχουν, ξεκινά η επιχείρηση του ελέγχου των πληροφοριών που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.
Παρατηρούμε λοιπόν την επιχείρηση ελέγχου της πληροφορίας δια της πλαγίας οδού, από δύο διαφορετικά όργανα διοίκησης, ευρωκοινοβούλιο και κυβέρνηση.
Το πρόβλημα των ψευδών ειδήσεων δεν λύνεται ούτε με την ανεξέλεγκτη κυκλοφορία, όπως συνήθως συμβαίνει μέχρι σήμερα, μεταθέτοντας τις ευθύνες στο κοινό, ούτε με την χειραγώγηση δημοσιογράφων και κοινού μέσω θεσμών και διοικήσεων.
Θα ήταν θεμιτή η θέσπιση ενός αυστηρού νομοθετικού πλαισίου σχετικά με τον ορισμό του τι είναι ψευδής είδηση, (αυτό που δεν αποδεικνύεται ως αληθές), και η αποφυγή-απαγόρευση της απόπειρας χειραγώγησης του κοινού μέσω ενός επίσης αυστηρού νομοθετήματος (που θα δεσμεύει και την εξουσία), ώστε κάθε πολίτης να λαμβάνει αποφάσεις με πλήρη και αληθή πληροφορία. Κάθε απόφαση των πολιτών είναι έκφραση ελεύθερης βούλησης και πρέπει να γίνεται σεβαστή από όλους, θεσμούς, ανθρώπους πολίτες και θεούς.
Φιλιππάκης Χαράλαμπος